Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “Ülkemizde ihracatçı kazanayım kaygısında değil, yaşamanın sıkıntısında.” dedi.
Gültepe, TİM Lider Vekili ve Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Lideri Kutlu Karavelioğlu, TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Burak Yakın ile Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Kayseri’de gazetecilerin sorularını yanıtladı.
TİM Başkanı Gültepe, vergilerin fiyatları çok artırmayacak, rekabet talihi verecek bir düzeyde olması gerektiğini belirterek, şu anda en makus olan bölümlerin başında gerek ciro gerekse kar manasında hazır giysinin geldiğini söyledi.
‘KUR SİYASETİ DEĞİŞMEZSE ENDÜSTRİCİ AYAKTA KALAMAZ’
Gültepe, şöyle devam etti:
“Tekstilde de o denli. Bölümde biraz talebin düşmesi, Türkiye’deki rekabetçiliğin aşağı yanlışsız düşmesi, Türkiye’nin kıymetli değil, çok çok değerli olmasından kaynaklı, siparişler Türkiye’de tutulmuyor. Yani tıpkı fiyatları vermek zorunda kalıyorsun. Şu anda Türkiye, uzak rakiplerinden yüzde 40-50 daha değerli. Türkiye’de bu kur siyaseti değişmediği sürece sanayiciliğin ayakta kalma talihi yok. Beşerler Mısır’a gittiler. Müşterileri de oraya yönlendiriyor. Herkes küçülüyor. Yazık değil mi bu endüstriye? Bu sanayi 30 milyar dolar yapıyor. Ülkeye 30 milyar dolar kazandırıyoruz. Bunun 20 milyar doları net döviz girdisi. Dünyada sektörel bazda ihracat yapan ülkelerin senden ucuzluğu yüzde 40-50. Bir yılda kurdaki artış yüzde 25. Benim maliyetimdeki artış yüzde 110.
Sanki bu formda yaparak düşen düşsün, kalan kalır, giden sarfiyat… Yapacaksa bir anda olsun. Bu biçimde devam etmemeli. Ülkemizde olan makas düzeyi çok farklı. Ülkemizde ihracatçı kazanayım kaygısında değil, yaşamanın kederinde. Bütün bölümler küçülüyor, sanayi küçülüyor. O aşağı yanlışsız inmeyi çok görmeden endüstricinin işi güç.”
‘SANAYİCİ UNUTULDU’
Mustafa Gültepe, “Mehmet Şimşek’in siyasetlerinden şikayetçi misiniz?” sorusu üzerine, “enflasyon” diye bir zahmet olduğunu, ihracatta birinci 6 ayda 3 ay eksi, 3 ay artı yazdıklarını, 2023’te ihracatın yerinde saydığını, işletmelerin alınan siparişlerde ziyan ettiğini, fiyat tutturamadığını söyledi.
Gültepe, “Enflasyonla çaba etmemiz lazım. Bence sanayi tarafı biraz unutuldu. Yani natürel biz ziyan edebiliriz. Etmeliyiz de bu türlü durumlarda ancak boyutu kıymetli. Bir boyuttan sonra artık sürdürülebilir olmaktan çıkıyor. Şu anda endüstrici, ihracatçı buzdağının altında. O buzdağının üstüne çıkmak lazım. Türkiye değerli değil, çok çok kıymetli. Türkiye’de şu anda en ucuz şey döviz. Karpuzdan da ucuz.” halinde konuştu.
Kurun son 3 ayda hiç artmadığını fakat enflasyonun yükseldiğini belirten Gültepe, “(Dolar) 33 (lira) ila 37 (lira) ortasında bir fark yok. Yap 37 (lira).” dedi.
Mısır’ın hazır giysi ihracat şampiyonunun bir Türk şirketi olduğunu vurgulayan Gültepe, şu anda sanayiciyi çok destekleyici spesifik bir şey olmadığını, endüstride üretimi destekleyen bir şey bulunmadığını söyledi.
‘FİRMALAR NEFES ALAMIYOR’
Konkordato ilan edenlerin sayısının artacağını savunan Gültepe, ucuza alınan kredilerin müddetinin dolduğunu, değerliye alınan kredilerin müddetinin başladığını tabir etti.
Türk Ticaret Bankasının ne vakit faaliyete başlayacağına ait soru üzerine Gültepe, ekim ayı üzere faaliyete başlayacak yapının oluşmaya başladığını, takımın tamamlanmak üzere olduğunu, bankanın yatırım ve projeleri destekleyeceğini anlattı.
Gültepe, “İhracatçılar olarak 2025’ten umutlu musunuz?” sorusuna, “Umuyorum ki daha uygun olur. Geleceğe umutla bakmak istiyorum ancak para siyaseti bu biçimde gittiği sürece çok daha zorlanacağımızı ve şiddetli olacağını söyleyebilirim. Bir yerde bir şey olması lazım. Beşerler ve firmalar nefes alamıyor. Nefes sorunu var. Firmaların nefes sorunu var, nefes alamıyor. Krediyle ilgili değil. İşletme çalışamıyor.” karşılığını verdi.
‘KAFALARINA NAZARAN HER DÜKKANI BASTILAR’
TİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Burak Yakın da şu anda kuyumculara, mücevhercilere kontrol olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Tabii kontrol yapsınlar. Biz kayıt altına girmek istiyoruz. Biz Altın Asıllı Muhasebe Sistemi’nin çıkmasını istiyoruz. Bunu esasen ilgili bakanlarımıza iletmiştik. Bu kontrol bizim açımızdan bir yerde uygun oldu. Bizim bölümün de biraz kendini düzeltmesi gerekiyordu. Dalda kayıt dışı olanlara gidilse yahut bakılan, incelemeye giren insanların yahut şirketlerin ödediği verginin gündeme alınması lazım. Çalıştırdığı çalışanın gündeme alınması lazım. Yani denetleme sıra dışı… Başlarına nazaran her dükkanı bastılar. Bunun için de mesela İstinyepark’ta Cartier ve Bvlgari’yi de bastılar. Çok enteresan yani. Bölümün liderlerine sorarak daha uygun bir kontrol yapılabileceğini düşünüyorum. Altın Temelli Muhasebe Sistemi’ne geçildiği vakit biz yüzde 90 kayıt altına gireriz zati.
Denetim için benim dükkanıma da geldiler. Kasa ambarına girdiler, sayım yaptılar. 2 kişi maliyeden, 2 kişi Hazine’den geldi. Her dükkana 4 kişi… Kendileri saydılar. Genel bir şikayet yok. ‘Ciroya göre’ demişler. Ciro yapmayanın dükkanına gideceksin. Şu anda iş yapana gidiyorlar. Hazine’ye bir rapor hazırlayacaklar. O raporun sonucunda tekrardan bir hareket uygulayacaklar diye bekliyoruz. Biz bundan rahatsız değiliz. Altın üzerinden muhasebe olsun. Bizden vergi almak istiyorlarsa altın muhasebesi çıkmalı.”
‘VATANDAŞLAR ENDÜSTRİDE ÇALIŞMAK İSTEMİYOR’
Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç ise dokuma dalında kayıt dışılığın çok olmadığını tabir ederek, konfeksiyonda işlerin farklı olduğunu söyledi.
Sektörde emekçi kaybı olduğunu, orta elemana gereksinim bulunduğunu belirten Kıvanç, “Bizde bayan kaynakçı CNC operatörü yetiştirdik. Uygun bir iş yerinde çalışıyordu. ‘Ben burada kaynakçılığı öğrendim, iş yerini bıraktım’ dedi. Almanya’ya gitti kaynakçı olarak. Birçok vatandaş, AVM’de güvenlikçi olarak ya da hizmet kesiminde çalışmak istiyor lakin endüstride, makinenin yanında çalışmak istemiyor.” diye konuştu.
Tekstil ve konfeksiyonda 1 milyon kişinin çalıştığını bildiren Kıvanç, kesimin kazanamadığını, iplik fabrikalarının kapasite kullanımının hayli düştüğünü söyledi.
TİM Lider Vekili ve Makina ve Aksamları İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Lideri Kutlu Karavelioğlu, kayıt dışılığın makine bölümünün de değerli mevzularından biri olduğunu, mesleğini hakkıyla yapanlar ve yapmayanların bulunduğunu söz ederek, “Avrupa’da yüzde 15-16 üzere bir kayıt dışılık var. Bulgaristan’da yüzde 32, Türkiye’de yüzde 31.” dedi.
Karavelioğlu, bölümlerinde kayıt dışılığın yüzde 24-25 olduğunu, bununla uğraş etmeye çalıştıklarını anlattı.