T24 Haber Merkezi
Sanatçı, aktivist, avukat, yazar, yönetmen ve akademisyenlerin de bulunduğu 350 kişi, kamuoyunda “katliam yasası” olarak bilinen ve sokakta yaşayan hayvanların toplanmasını ve öldürülmesini öngören yasanın iptali için Anayasa Mahkemesine seslenen bir açık mektup kaleme aldı.
Aralarında Avukat Akın Atalay, DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, illüstratör Aslı Alpar, emekli öğretim üyesi Baskın Oran, araştırmacı ve müellif Bekir Ağırdır, akademisyen ve 24. Devir Milletvekili Binnaz Toprak, yazar Emine Uşaklıgil, gazeteci Erol Önderoğlu, akademisyen Esra Mungan, yönetmen ve DEM Parti Ankara Vilayet Eş Lideri Fatih Kanat, avukat Hülya Gülbahar, Gürhan Ertür, radyo programcısı İlksen Mavituna, emekli büyükelçi ve CHP Genel Lider Yardımcısı Namık Tan, dilbilimci ve tercüman Necmiye Alpay, muharrir Oya Baydar, akademisyen Öget Öktem Tanör, radyo programcısı ve genel yayın yönetmeni Ömer Madra, akademisyen Sibel Özbudun, oyuncu Sinan Çalışkanoğlu, akademisyen Şahika Yüksel, müzisyen ve aktivist Şanar Yurdatapan ve oyuncu Tilbe Saran üzere isimler yer alıyor.
“Toplumun %85’i sokakta yaşayan hayvanların öldürülmesine karşıdır”
Mektupta şu tabirlere yer verildi:
Anayasa Mahkemesi Lider ve Üyelerine,
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, 30 Temmuz 2024’te TBMM’de kabul edilen ve 2 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren değişiklikler sonrası, sokakta yaşayan hayvanları öldürme maddesine dönüşmüştür.
Değişiklikler yürürlüğe girdikten çabucak sonra Türkiye’nin dört bir yanından arka arda hayvan katliamı haberleri gelmeye başlamış; pek çok hayvanın azap ve berbat muameleye maruz bırakıldığını gösteren fotoğraf ve görüntüler ortaya çıkmıştır. Altındağ, Niğde, İstanbul Kalamış, Kocaeli Gebze, İstanbul Ümraniye örnekleri bu kıyımlardan sırf bazılarıdır.
Türkiye, hayvan hakları hareketinin yükselişte olduğu ve sokakta yaşayan hayvanların mahalle kültürünün bir modülü olarak beslenip korunduğu, hayvanlara yönelik toplumsal hassaslığın yaygın olduğu bir kültüre sahiptir. Bu nedenledir ki yasa teklifi gündeme geldiğinde yapılan anket sonuçlarına göre, toplumun %85’i sokakta yaşayan hayvanların öldürülmesine karşıdır. Teklif yasalaşmadan evvel başlayan kitlesel sokak hareketleri, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra da istikrarlı halde devam etmiştir. Yasa değişiklikleri öncesi kent meydanlarında hayvanlar için tutulan ömür nöbetleri, katliamların gerçekleştiği barınakların önünde sürmektedir. Hayvan hakkı savunucularının ve hayvanseverlerin birinci günden beri yakından takip ettiği ve karşı çıktığı yasa değişiklikleri, beşinci ayında, hâlâ birçok vilayette protesto edilmektedir.
“Türkiye’ye yönelik boykot davetleri yapılmıştır”
Yasa değişiklikleri dünya genelinde de büyük reaksiyon çekmiş ve milletlerarası basında geniş yer bulmuştur. Tanınmış memleketler arası kuruluşlar açık mektuplar yazarak yasanın iptal edilmesi gerektiğini vurgulamış ve popülasyon denetimi için tesirli bilimsel formüller önermiştir. Yasa değişikliğine karşı global çapta imza kampanyaları düzenlenmiş ve memleketler arası platformlarda Türkiye’ye yönelik boykot çağrıları yapılmıştır.
Yasada yapılan değişiklikler sonrası hayvanlara yönelik berbat muamele, azap ve öldürme fiilleri bariz halde artmış, şiddet legalleşmiş ve bireyler hayvanlara şiddet uygulamaya adeta teşvik edilmiştir. Ankara’da bir kişinin yavru köpekleri tırmıkla öldürürken sarf ettiği ve basına yansıyan “Devlet kanun çıkardı köpekleri öldürmek için” sözleri bunun delilidir. Yetişkinlerin yanı sıra bilhassa çocuklarda son derece travmatik tesirler yaratan azap ve katliam imajları, ruh sıhhati uzmanlarının da belirttiği üzere, toplumsal huzura ve barışa telafisi mümkün olmayan biçimde ziyan vermektedir; dezavantajlı bireylere yönelik olanlar başta olmak üzere şiddet hareketlerini arttırmakta ve sıradanlaştırmaktadır. Yasa yürürlüğe girdikten sonra hayvan hakkı savunucularına ve hayvanseverlere yönelik şiddetin artması ve hayvanların bakımını üstlenen birçok insanın kelamlı ve fizikî hücuma maruz kalması tesadüf değildir. Ayrıyeten hayvanlara yönelik azap ve katliamların cezasızlık siyasetleriyle ödüllendirilmesi, yavru köpekleri tırmıkla öldüren kişinin 2 ay tutuklu kalıp tahliye edilmesi örneğinde olduğu üzere, toplumdaki çatışmayı derinleştirmektedir.
“Türkiye hayvan hakları bakımından kritik bir eşiktedir”
Değişikler öncesinde 5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda öngörülen kısıtlaştır-aşıla-yerinde yaşat modeli, hem sokakta yaşayan hayvanların hayat hakkı hem de toplumu oluşturan bireylerin ruh sıhhati bakımından en etik ve en uygun prosedürdür. Uzman veteriner doktorlar de bu formülü desteklemekte ve Türkiye çapında eş vakitli faal kısırlaştırma yapılırsa sokaktaki hayvan popülasyonunun kısa mühlet içerisinde azalacağını tabir etmektedir.
Türkiye hayvan hakları bakımından kritik bir eşiktedir. Gün geçtikçe daha da kaygı verici boyuta ulaşan şiddetin son bulması için milyonların gözü kulağı Anayasa Mahkemesindedir. Sokakta yaşayan hayvanların hayat hakkına ve toplumsal barışa onarılamaz ziyanlar veren yasa değişiklikleri karşısında toplumun Anayasa Mahkemesinden beklentisi, yaşanan azap ve katliamlara bir yenisi daha eklenmeden evvel, gecikmeksizin, iptal başvurusunu gündeme alması ve maddeyi iptal etmesidir.”
‘Görünmeyen Cemaat: Mürideler’in muharriri ve ‘Kızıl Goncalar’ dizisinin danışmanı Filiz Gazi, tarikatlarda bayanlara biçilen hayatları anlattı |