DÜNYANIN en büyük ikinci iktisadında görülen negatif tablo, kimi uzmanlara nazaran tüm dünyayı etkileyecek sıkıntıların habercisi; kimilerine nazaran ise abartılan bir panik havası olarak yorumlanıyor. “Çin ABD’nin yerini almaya hazırlanıyor” telaffuzlarının sıkça duyulduğu bir periyotta ülkede görülen iç talepteki daralma, gayrimenkul krizi, ihracat ve ithalattaki gerileme dünyanın gündeminden düşmüyor. Son olarak Çin Ulusal İstatistik Ofisi (UİB) tarafından açıklanan ağustos ayı datalarına nazaran, ülkede Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 3 gerilerken; Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ise yüzde 0.1 yükseldi. Çin’in ağustos ayında ihracatı da yüzde 8.8 daralırken; ithalattaki daralma ise yüzde 7.3’ü buldu.
KÜRESEL TİCARETİ NASIL ETKİLEYECEK
Ülkede uzun müddettir devam eden deflasyon gündemi, son devirde yatay bir seyir izlese de birçok analist, mevcut tablonun umut verici olmadığının altını çiziyor.
Zira bu gelişmeler yalnızca Çin’i değil, dünyadaki öteki pazarlardaki üreticileri de yakından ilgilendiriyor. Rekabet gücünü yakalamak ismine rotasını düşük fiyatlarla öteki ülkelere çeviren Çin eserleri, diğer pazarlardaki üreticileri mecburî bir rekabete, daha da ötesi üretim ve istihdam kısıtlamalarına sürükleyebilir. Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu da The Financial Times’a yaptığı açıklamada, Çin’de yavaşlayan büyümenin hayli tehlikeli olduğunu belirterek, “Çin pazarının yavaşlaması bu eserlerin diğer pazarlara sunulacağı manasına gelir” dedi. Çin’in global iktisatta hakikaten kıymetli bir oyuncu olduğunu söyleyen Bulgurlu Çin’deki toparlanmanın süratli bir formda olmayacağını düşündüğünü de kelamlarına ekledi. Çin’de berbatlaşan iktisadın global tesirleri olabileceğinin de altını çizdi.
BÜYÜME VARSAYIMLARINDA REVİZE
JPMorgan son aylarda gelen dataların tesiriyle Çin büyüme kestirimlerini düşürdü. Mayıs ayı başında Çin’in bu yıl yüzde 6.4 büyüyeceğini öngören kurum, beklentisini yüzde 4.8’e indirdi. Yansımaları global ticarette perakendeden güce kadar pek çok alanda olumsuz hissedilebilecek bu gelişmelere ait geçtiğimiz günlerde Çin’den gelen bir değerlendirmeyse dikkat çekiciyidi. Ülkesini G20’de temsil eden Çin Başbakanı Li Qiang, geçtiğimiz çarşamba günü yaptığı konuşmada, Çin iktisadının yıllık yaklaşık yüzde 5’lik büyüme gayesini yineledi. Yılın son çeyreğine yaklaşırken, bu hafta Çin’den gelecek sanayi üretimi ve perakende satış dataları de yakından izlenecek. Ülkede AVM yatırımcıları son devirde gelirlerdeki düşüşe dikkat çekerken moda sanayisinin de yeni stratejiler kurmaya hazırlandığı kaydediliyor.
GÜVEN ETKİSİ
Bloomberg tarafından hazırlanan bir rapora nazaran ise pandemiden evvel Çin’in ekonomik büyüklükte birinci sırayı alacağı beklentisi hatırlatılarak, mevcut ortamda Çin’deki büyüme bilgilerinin 2040’ın ortalarına kadar ABD’yi geçemeyeceğine dikkat çekildi. Çin’de büyümede görülen yavaşlamanın beklenenden evvel geldiği kaydedilirken; emlak piyasasında görülen krizlerin ve iktisat idaresine duyulan inancın azalmasıyla düşüşün kalıcı hale geldiği belirtiliyor.
%5 – Çin’in yılsonu büyüme hedefi
%3 – Çin’in 2022 büyüme oranı
%8.8 – Ağustos ayında ihracatta düşüş
%7.3 – Ağustos ayında ithalatta daralma
ÇİN Mİ HİNDİSTAN MI
KÜRESEL ticarette öne çıkan ülkelerden biri olan Hindistan’daki gelişmeler de Hindistan Başbakanı Modi’nin Beyaz Saray’da ağırlanması ve G20 Doruğu üzere iki değerli bahis başlığıyla dikkat çekiyor. Beyaz Saray’da gerçekleştirilen görüşmede iki ülkenin gündeminde yeni ticari mutabakatlar yer aldı. G20’de duyurulan yeni mutabakat da bir bakıma Çin’i saf dışı bırakma gayretlerinin bir sonucu olarak yorumlanıyor. ABD, Hindistan, Suudi Arabistan ve Avrupa Birliği ortasında yapılan mutabakatın nakliye, yakıt ve maliyetleri azaltarak Ortaodoğu ülkelerini demir yoluyla Hindistan limanlarına bağlaması, güç ve ticaret akışında Körfez’den AB ve ABD’ye geçişleri kolaylaştırması amaçlanıyor.
YATIRIM ‘OYUN’U
Çin’de tüketici harcamalarını artırmak için vergi indirimlerinden kelam edilirken; yabancı yatırımcı sayısının 25 yılın en düşük düzeyine gerilediği ülkede, iş bağlantılarını geliştirmek için yeni metotlar deneniyor. İş mutabakatlarını kolaylaştırmak için ‘Guandan’ isimli poker gibisi bir kart oyunu süratle tanınan haline gelirken; lokal bankacılar ve bölgesel hükümet yetkilileriyle yapılan görüşmelerde bir bağ kurmanın emniyetli yolu olarak tanımlanan oyunun, ABD’den Çin’e yapılan yatırımları kısıtlamaya dönük adımların akabinde süratle yaygınlaştığı belirtiliyor.