GÖKHAN KARAKAŞ/ İSTANBUL- Birbirlerine düşman olan devletler bile son seyahate eşlik etmek üzere savaş gemilerini İstanbul’a göndermişti. Sarayburnu’nda bekleyen Zafer muhribine konulan naaş Haydarpaşa önlerinde Yavuz zırhlısına alınarak İzmit’e gerçek yola çıkmıştı. Atatürk’ün son deniz seyahatini Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Figen Atabey, Milliyet’e anlattı:
SAVAŞ ÖNCESİ BULUŞMA
“İkinci Dünya Savaşı’nın ayak sesleri duyuluyordu fakat Atatürk’ün cenazesi birbirine düşman devletlerin savaş gemilerini savaştan evvel son kere buluşturdu. İngiliz HMS Malaya, Alman Emden, Fransız Emile Bertin, Sovyet Rus Moskova, Romen Regina Maria ve Yunan Hydra savaş gemileri 18 Kasım’da İstanbul’da hazırdı. Büyük başkan 21 Eylül 1925 günü İzmit açıklarında ziyaret ettiği Yavuz zırhlısını çok sevmiş, ‘Bu gemi ile uzun bir seyahat yapmak isterim’ demişti. Ne yazık ki çok istediği uzun seyahat Marmara Denizi’ndeki cenaze merasiminde yapıldı. Yavuz zırhlısında merasim kıtası hürmet nöbeti tutarken, 101 pare top atışına İngiliz, Sovyet Rus, Alman, Fransız, Yunan, Romen gemileri de 21 pare top atışıyla katılmıştı.
Doyamadığı Savarona konvoydaydı
Atatürk’ün savaşlarda yendiği ulusların temsilcisi savaş gemileri, Yavuz zırhlısındaki naaşın gerisinde yer almıştı. Saat 13.50’de Yavuz’da yapılan hürmet duruşunun akabinde Amiral kıdem sırasına nazaran İngiliz Malaya zırhlısının ardında Sovyet Rus gemisi Moskova, Alman Emden, Fransız Emile Bertin, Yunan Hydra ve Romen Regina Maria savaş gemileri yer aldı. Filonun başında İngiltere Akdeniz Filo Kumandanı Amiral Dudley Pound vardı. Yavuz’un ardında Türk donanmasından, Hamidiye kruvazörü, Zafer ve Tınaztepe muhripleri, Dumlupınar ve Gür deni-zaltıları ile Doğan ve Martı hücumbotları sıralandı. Atatürk’ün ailesine, protokol mensuplarına ve yakın etrafına tahsis edilen Suvat, Sus, şirket-i hayriye ve Denizbank 11 isimli 4 vapur yer aldı. Deniz merasimine katılmak isteyen halk için, Adalar sınırında çalışan 4 vapur hazırdı. Atatürk’ün naaşı, İzmit’ten beyaz trenle 20.30’da Ankara’ya hareket etti.