Merkez Bankası’nın yetkisinde olan para basmak, tekrar Merkez Bankası’nın asli vazifesi olan fiyat istikrarından darbe yedi. Geçen yıl hem kurlardan hem de savaş tesiriyle oynak bir hale bürünen metal fiyatlamalarından etkilenen madeni paralar maliyetlerinin bedellerini aşmasıyla gündeme gelmişti. Hatta bir periyot piyasalarda da madeni para bulunmadığı çok konuşulmuştu. Artık de yeni bir atılımla gündemde: Shrinkflation olarak isimlendirilen, enflasyonla artan maliyetleri düşürmek için gramajdan ya da kaliteden düşürmek manasına gelen bir atılım.
2021-2022’de yaşadıklarımız, ileride tarih ve iktisat kitaplarının sayfalarında yer alacak lakin içindeyken birtakım gerçekleri atlıyor üzere hissediyoruz.
Banknotların birçok temel gereksinim harcamasında kâfi olmaması hacimleri artırırken, iç dinamiklerimiz döviz kurlarını, dünya gerçekleri de piyasaları etkileyince metallerdeki yükseliş çok hissedilmese de hayatımıza tesirini gün gün yaşıyoruz.
Türkiye’de para basmaya yetkili tek kuruluş Darphane olurken, geçen yıldan bu yana hem maliyetleri artan hem de pahası düşen madeni paralar yeni bir gelişmeye gündeme geldi.
Medyaradar’ın özel haberine nazaran, Ocak ayında bin adetlik 1 TL paketi net 8 bin 134 gram görünürken,
Mart ayında birebir adette yeni basım 1 TL madeni paraların paketinin tartısının yüzde 17,75 oranında azalışla 6 bin 690 grama düştüğü görüldü.
Geçen yıl CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım’ın yayımladığı bu hesaplamada, 2022 mart ayında 1 TL’nin maliyetinin 2,92 TL olduğu görülürken, bin adet parada 1.920 TL ziyan görülüyordu.
2022 mart ayında 5.200 düzeylerinde olan bakır şu periyot 3 bin 900, nikel 30 binlerin üzerinden 23 binlere ve çinko da 4 bin 300 dolardan 2 bin 800 dolara gerilemiş görünüyor.
Metallerdeki gerilemeye karşın maliyetlerde azalmaya gidilmesi ise dikkat çekti. Siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım.