Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Merkezi İdare Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar-2024” bültenini yayımladı.
Buna nazaran, merkezi idare bütçesinden AR-GE için 2023 yılında 98 milyar 737 milyon lira harcama gerçekleştirildi.
Geçen yıl kelam konusu bütçeden yapılan AR-GE harcamalarının merkezi idare bütçesi içindeki oranı yüzde 1,38 oldu. AR-GE harcamalarının 26 trilyon 276 milyar 307 milyon liralık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranı da yüzde 0,38 olarak hesaplandı.
Bütçe başlangıç ödenekleri temel alınarak yapılan varsayımı sonuçlara nazaran ise bu yıl merkezi idare bütçesinden AR-GE için 174 milyar 627 milyon lira tahsis edildi.
EN FAZLA FONLAMA ÜNİVERSİTELERE YAPILDI
AR-GE için merkezi idare bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik gayelere nazaran sınıflandırıldığında, 2023 yılı için en fazla harcama yüzde 70,8 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bunu yüzde 5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,5 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,5 ile savunma ve yüzde 3,9 ile tarım takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri temel alınarak yapılan varsayıma nazaran de bu yıl en çok ödeneğin yüzde 73,2 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılması öngörüldü. Genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 5,1 ile sosyoekonomik gayeler ortasında ikinci sırada yer aldı. Bu gayeleri yüzde 4,9 ile savunma, endüstriyel üretim ve teknoloji izledi.
Merkezi idare bütçesinden milletlerarası AR-GE programlarına 2023 yılında 2,2 milyar lira ayrıldı. Memleketler arası AR-GE programlarının alt kategorilerine nazaran, Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları için gönderilen kamu fonu 1,3 milyar lira ile birinci sırada dikkati çekti. Bunu sırasıyla 592 milyon lira ile milletlerarası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ilişkin fonlar ve 303 milyon lira ile ikili yahut çok taraflı memleketler arası AR-GE programları takip etti.
Bütçe başlangıç ödeneğine nazaran memleketler arası AR-GE programlarına 2024’te 2,7 milyar lira tahsis edildi. Birinci sırayı 1,6 milyar lira ile Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları alırken, bunun akabinde 722 milyon lira ile memleketler arası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ilişkin fonlar ve 357 milyon lira ile ikili yahut çok taraflı milletlerarası AR-GE programları geldi.