Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, 2022’nin bir numaralı krizinin “su sorunu” olduğunu belirterek, 2023 yılı için de “kuraklık” sıkıntısına dikkati çekti. Türkiye’de kullanılabilir su ölçüsünün 2 yılda 112 milyardan 100 milyar metreküpe gerilediğini açıklayan Dr. Kesici, Dünya Su Gerilimi Haritası’na nazaran Türkiye’nin 2040’a gelindiğinde su kıtlığı çekecek ülkelerden biri olacağı ihtarında bulundu.
TTKD bilim danışmanı emekli öğretim üyesi hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, geride kalan 2022 yılının bir numaralı krizinin, su sorunu olduğunu belirtti. Dr. Erol Kesici, yapılan yanlışların bedelinin çok ağır olacağı, geleceğin ve gerçek zenginliğin belirleyicisinin su olduğunu vurguladı. Su varsa, hayatın da var olabileceğini kaydeden Dr. Kesici, dünya nüfusunun en az dörtte birinin çok derecede susuzluk çektiğini, birçok ülkede çeşme suyu dahi verilemeyecek derecede kuraklık yaşandığını açıkladı.
2040’ta türkiye en riskli ikinci kategoride
Türkiye topraklarının yarısında, çok yüksek ya da yüksek derecede su düşüncesi görüldüğünü anlatan Dr. Kesici, “Dünya Su Gerilimi Haritası’na (WRI) nazaran, 2040 yılına gelindiğinde ülkemizin su kıtlığı çekecek ve iklim krizinden en fazla etkilenecek ülkelerden biri olacağı belirtilmektedir. Ayrıyeten ülkemiz yer altı sularının çok önemli risk altında olduğu ve kuraklığı çok şiddetli formda yaşayacağı da belirtilmektedir. Su probleminde 17 ülkenin ‘aşırı yüksek derecede’ gösterildiği dünya ülkeleri ortasında Türkiye 27’nci sırada, ‘yüksek derecede’ en riskli ikinci kategoride” dedi.
Su ölçüsü 100 milyar metreküpe geriledi
Yer altı suyunun azalmasının, ziraî üretimin geleceği için kuraklıkla birlikte yıkıcı sinerjik bir tesir yaratacağına dikkat çeken Dr. Kesici, “Ülkemizde 2020 yılında 112 milyar metreküp olan kullanılabilir su ölçüsü 100 milyar metreküpe geriledi. Bu suyun yaklaşık 46 milyar metreküpü sulamada, 15 milyar metreküpü içme-kullanma ve endüstride olmak üzere, 61 milyar metreküpü dallar bazında kullanılıyor. Son 20 yılda ülkemizde su tüketimi yüzde 42 oranında artmıştır” diye konuştu.
2023 ve sonrası ihtiyaç daha da artacak
Tarım, sanayi, evsel kullanım gereksinimlerinin giderek arttığını lisana getiren Dr. Kesici, düzensiz göçün de su ihtiyacını çok artırdığını belirterek, “Bu nedenlerle 2023 yılı ve sonrası suya olan muhtaçlığın 100 milyar metreküpün üzerinde olacağı öngörülüyor. Bu öngörüye nazaran, yıllık toplam su kaynaklarının tükenebileceği söylenebilir. Çok kuraklık nedeniyle su kaynaklarında su düzey ölçülerinin adeta taban suyu haline gelmesi, birçok bölgede 100-500 metre derinlikte bile sondajla su alınamaması değerli bir göstergedir” dedi.
Kişi başı su ölçüsü 1000 tona geriledi
Türkiye’de 1980’li yıllarda kişi başına düşen su ölçüsü 5 bin tona yakınken, 1995’ten sonra 1800 tona, son yıllarda ise 1000 bin tona kadar düştüğünü açıklayan Dr. Kesici, bu şekilde devam ettiği takdirde 1000 tonun da altına ineceği ihtarında bulundu. Göller Yöresi’nde birçok gölün yok olduğunu hatırlatan Dr. Kesici, “Bolluğunda değer verilmeyen su, yokluğunda mevtle muadildir. Örneğin anne sütünün yüzde 88’ini su oluşturur. Geleceğin ve gerçek zenginliğin belirleyicisi sudur” diye konuştu.
Su kanunu önerisi
Türkiye’nin gitgide azalan ve bozulan su varlığının korunması için Su Kanunu çıkartılması gerektiğini vurgulayan Dr. Kesici, şu önerilerde bulundu:
“Türkiye’de ziraî üretim, en yüksek su ayak izli faaliyettir. Havzalarımızın iklim, toprak ve su özelliklerine nazaran; toprak sürece ve düzgünleştirme, sulama, eser seçme ve çeşitlendirme, tohum uygunlaştırma, zararlılarla uğraş, hasat kayıplarını tedbire mevzularında geliştirilecek ileri teknikler uygulanmalıdır. Su ayak izini direkt olumlu etkileyecek ve su kaynaklarının korunum ve kullanım istikrarını destekleyecektir. Su kaynakları, hava ve toprağın, susuz-nemsiz kalması ve çok kirlilik, bunlara ihtiyaçları artıracaktır. Buna bağlı artışı karşılayabilmek için bu kaynakların yeterli yönetilmesi, verimli ve sürdürülebilir formda kullanımı mecburî hale gelmiştir.” (DHA)